1. ความอุดมสมบูรณ์ของดิน

ดินคือแหล่งธาตุอาหารหลักของพืช หากดินมีอินทรียวัตถุต่ำ ขาดธาตุอาหารหลัก (N, P, K) หรือมีค่าความเป็นกรด–ด่างไม่เหมาะสม ต้นข้าวจะไม่สามารถเจริญเติบโตได้เต็มที่ การวิเคราะห์ดินและใส่ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์จึงเป็นวิธีแก้ไขสำคัญ

2. การจัดการน้ำ

น้ำเป็นปัจจัยที่มีผลต่อทั้งผลผลิตและคุณภาพของข้าว ข้าวต้องการน้ำอย่างสม่ำเสมอ โดยเฉพาะในช่วงแตกกอและช่วงออกรวง หากประสบปัญหาภัยแล้ง น้ำท่วม หรือการจัดการน้ำไม่ดี ผลผลิตจะลดลงอย่างชัดเจน

3. ศัตรูพืช โรค และวัชพืช

แมลงศัตรูพืช เช่น เพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล หนอนกอ และโรคที่เกิดจากเชื้อราอย่างไหม้คอรวง เป็นปัจจัยจำกัดที่สำคัญ เกษตรกรหลายรายต้องลงทุนสูงในการป้องกัน แต่หากขาดการวางแผนที่ดี ผลผลิตอาจเสียหายถึง 30–50%

4. การใช้พันธุ์ข้าว

พันธุ์ข้าวที่ไม่เหมาะสมกับสภาพพื้นที่และฤดูกาล จะให้ผลผลิตต่ำ ต้านทานโรคและแมลงได้น้อย ปัจจัยนี้เป็นข้อจำกัดที่แก้ไขได้ด้วยการเลือกพันธุ์ที่ตรงตามสภาพแวดล้อม เช่น พันธุ์ทนแล้ง พันธุ์อายุสั้น หรือพันธุ์ที่ตลาดต้องการ

5. การจัดการปุ๋ยและธาตุอาหาร

ข้าวต้องการธาตุอาหารทั้งหลักและรอง หากใส่ปุ๋ยไม่ถูกสูตรหรือไม่ตรงเวลา จะทำให้ต้นข้าวเจริญเติบโตไม่สมบูรณ์ และสูญเสียต้นทุนโดยไม่จำเป็น การใช้ปุ๋ยอย่างมีประสิทธิภาพคือปัจจัยสำคัญที่ช่วยลดข้อจำกัดนี้ได้